Ulcinj je najjužniji grad crnogorskog primorja i jedan od najstarijih. Stara utvrđenja, kaldrme, minareti,sahat-kule, zvonici i crkve svjedoče o njegovoj burnoj i zanimljivoj prošlosti u kojoj se se vjekovima preplitale različite kulture i civilizacije. Smatra se da su Ulcinj osnovali Iliri. Njegovo prvo ime bilo je Kolhinijum po plemenu grčkog porijekla,tačnije, smatra se da su prvi graditelji Starog ulcinjskog grada bili Grci iz Epira. Grad koji su stvarali Grci, srušio je zemljotres u V vijeku, tako da su za za današnji izgled Starog grada, najviše zaslužni Rimljani, koji su sagradili novi grad u VI vijeku. Nakon podjele Rimskog carstva Ulcinj pripada provinciji Prevalis, koja je bila sastavni dio Istočnog carstva, a stanovništvo postaje hrišćansko. Kroz istoriju je Ulcinj često bio veoma značajan i za vladare i za osvajače. Zbog dobrog geografskog položaja bio je značajan trgovinski centar, ali i stalna meta osvajača. Mnogo puta je rušen i obnavljan, a kako su dolazili novi vladari, tako mu se izgled i značaj mijenjao. Nakon propasti države Zete 1405 g. preuzimaju ga Mlečani koji njime vladaju 150 godina i za vrijeme njihove vladavine imao je značajan fortifikacijski, strateški, pomorski i ekonomsko – politički značaj. Te njegove funkcije zadržane su i za vrijeme turske vladavine, ali je posebno pojačana pomorska. Imao je veoma bogatu flotu, odatle se odvijala značajna pomorska trgovina, a Ulcinjski moreplovci bili su veoma vješti i hrabri i dugo nijesu priznavali tursku vlast. Ulcinj je mnogo kasnije pao u ruke Turcima nego što je to bio slučaj sa ostalim gradovima na Primorju. Položajem i reljefom pogodan za pomorsku trgovinu, postao je i leglo gusara. Gotovo pet vjekova Ulcinj je bio poznat po piratima koji su ga naselili nakon Kandijskog rata (1669),a danas je to jedna od najzanimljivijih istorijskih činjenica koja privlači turiste. O tom vremenu svjedoče zatvorske ćelije sa rešetkama u tvrđavi starog grada. Nakon skoro 300 godina, Ulcinj je oslobođen od Turaka i pripojen knjazevini Crnoj Gori 10. novembra 1880. Tada se islamskom stanovništu priključuje i hrišćansko, pa je ovaj grad i danas poznat po mulitietničkoj i multinacionalnoj strukturi stanovništva koje vjekovima živi u slozi i ujedinjeno u borbi protiv neprijatelja.
Za vrijeme dugogodišnje turske vladavine Ulcinj je dobio elemente orijentalnog grada, izgrađene su džamije, sahat-kule, turska kupatila, česme, hanovi i turbeta. Ulcinjski Stari grad je, kao i mnogi drugi primorski gradovi, okružen je debelim kamenim zidinama i tvrđavama. Od drugih se razlikuje po tome što bedemi koji ga okružuju direktno izbijaju iz mora i spojeni su sa stijenama neobičnog oblika, a obuhvataju površinu od 3 hektara. Zidovi utvrđena sastoje se od manjih udubljena sa rešetkama, citadele koja se još naziva gornji grad i tvrđave vojnog karaktera, koja je locirana na najvisem kamenom platou. Dio starog grada je i gradsko naselje koje zahvata južni prostor opasan odbrambenim zidovima, sa uskim, kamenim ulicama. Bogata istorija i mnogi spomenici kulture koji danas svjedoče o nekim prošlim događajima, izazivaju maštu pa i Ulcinj, kao i mnogi drugi gradovi imjesta, ima svoje legende i priče. Jedna od najzanimljivijih priča je svakako ona koja je vezana za gusare Gusari su, posebno tokom XVII I XVII vijeka, predstavljali strah i trepet na moru. Piratske bande toliko su bile ojačale da su iz dana napadale razne trgovačke brodove koji su plovili pod raznim zastavama, pljačkali ih i krili se u svoje zaklone koje su pravili duž čitave ulcinjske obale. Ulcinjski pirati bili su poznati i po trgovini robljem pa se zbog toga misli da su brojni stanovnici Ulcinja bili crnci iz raznih afričkih zemalja pa se i jedan od ulcinjskih trgiva naziva Trg robova. Jedna od priča koja se najduže održala i najviše privlači turiste je ona po kojoj je i slavni španski pisac Miguel de Servantes bio gusarski zatvorenik i da je u zatočeništvu proveo 5 godina. Pretostavlja se i da su neki djelovi i likovi u njegovom poznatom romanu “Don Kihot” inspirisani tim njegovim isklustvom. Ipak, najčuvenija i najradije prepričavana među Ulcinjanim je legenda o čuvenom piratu Lika Ceni.
On je bio čuveni gusarski starješina koji je sa svojom piratskom vojskom napadao razne trgovačke brodove. Zbog napada na hadžije koji su putovali na hodočašće u Meku i potapanja njihovog broda, turski sultan obeća nagradu svima koji ga uhvate ili ubiju.U međuvremenu, pojavi se drugi gusar Lambro ili Aralampija kako su ga drugačije zvali, rodom iz Grčke, koji je sa svojom družinom harao morem i postao neuhvatljiv. Turski sultan predloži Lika Ceniju da uhvati Lambra i da mu se zbog toga oproste svi zločini. Ceni u vdoiboju ubije Lambra pa mu turski sultan poštedi život i da titulu kapetana.
Stari grad predstavlja pravo jezgo kulturno – istorijske baštine Ulcinja. Pored sjeverne kapije grada, na glavnom platou smješten je muzejski kompleks. Tu je još i crkva – džamija, danas muzej u kojem se nalaze sva važnija dokumenta i nalazi iz Starog grada. Iza staroulcinjskog muzeja smještena je „Kula Balšića“, čiji se prostor jednim dijelom koristi kao galerija. Tek nekoliko metara udaljen od glavnog je i Etnološki muzej grada Ulcinja.
Pored toga, Ulcinj je poznat po velikim, pješčnim plažama Ada Bojana i Velika plaža, a jedno od gusarskih centara bila je uvala Valdanos. Od mjesta koja bi se mogla posjetiti izdvajaju se Šasko jezero sa starim gradom Svač koji su u jednom od napada na Ulcinj porušili Mongoli ubivši svo stanovništvo.
