Manastir Morača je jedan od najmonumentalnijih pravoslavnih srednjevekovnih spomenika Crne Gore. Podignut je na desnoj obali Morače, u proširenom dijelu kanjona, na prirodnoj zaravni slikovitog pejzaža. Morački hram je podigao 1252. godine Stefan, sin kralja Vukana a unuk Nemanjin, što se spominje u natpisu na nadvratniku zapadnog portala.
Manastirski kompleks se sastoji od saborne crkve Uspenja Bogorodice, male crkve Svetoga Nikole i zgrada konaka. Porta manastira opasana je visokim zidom sa dvije kapije. Saborna crkva je velika jednobrodna građevina građena u stilu raških crkava, sa polukružnom apsidom, bočnim pevnicama i kupolom i, za razliku od crkava građenih u primorskom stilu, zidovi su joj omalterisani. Uz naos je sagrađena prostrana priprata. Glavni portal je urađen u romaničkom stilu.
Pored arhitekture, posebnu znamenitost manastira Morača predstavlja njegov živopis. Od prvobitnog slikarstva iz 13. veka sačuvan je samo manji dio u đakonikonu, gde se monumentalnošću i snagom izraza izdvaja 11 kompozicija iz života proroka Ilije. Snaga i monumentalnost tog slikarstva nadmašuje sve što je kod nas u 13. vijeku, prije Sopoćana naslikano u fresko-slikarstvu. Ostali dio živopisa stradao je u prvoj polovini 16. vijeka kada su manastir opustošili Turci i odnijeli olovni krov.
Prema zabilježenom predanju manastir je spaljen 1505. i bio pust sve do 1565. ili 1570. godine kada je obnovljen, pod patronatom igumana Tome i Vukića Vučetića. Ukrašavanje se nastavlja do kraja 16. vijeka i tokom 17. vijeka. Morača je imala značajnu ulogu upravo u 17. vijeku, pogotovo kada je patrijarh Jovan 1608. godine ođe organizovao sabor narodnih prvaka, a u ovom manastiru je 1648. godine izabran patrijarh Gavrilo za nasljednika patrijarha Pajsija.
Poslednji turski napad na manastir se desio 11. juna 1877. godine, kada je iguman Mitrofan Ban lično predvodio bataljon koji je odbranio manastir.
Današnji izgled manastira potiče iz 1935. godine kada je učinjena znatna restauracija.
Text preuzet sa Wikipedie