Cetinje je istorijska prijestonica Crne Gore i riznica crnogorske istorije i kulture.Nalazi seu podnožju planine Lovćen, u cetinjskom polju, a naziv je dobio po rijeci Cetini.Smatra se da je grad osnovao vladar Zete Ivan Crnojević koji je, nakon gubitka dotadašnje prijestonice Žabljaka Crnojevića, u nepristupačnom kraškom polju sagradio dvor (1482.g), a zatim i manastir Svete Bogorodice. Poznato je po vjekovima dugoj štamparskoj tradiciji, a prvu štampariju osnovali su Crnojevići 1493.g, a prva knjiga u njoj štampana je Oktoih. Cetinje ima autentičnu arhitekturu, brojne stare zgrade, ambasade, manastire, crkve i muzeje.Grad se urbanističkinajviše razvio u 17. v.,za vrijeme vladavine dinastije Petrović. Najveći broj poslanstava izgrađen je za vrijeme kralja Nikole, a Cetinjski manastir, koji je svojevrstan simbol Cetinja, sagradio je Ivan Crnojević 1484.g. i predstavljao je sjedište zetske episkopije (crnogorsko-primorske mitropolije). Manastir je nekoliko puta rušen od strane Turaka, prvi put 1692. do temelja, ali ga je Vladika Danilo obnovio,adrugi put je spaljen, a obnovljen od strane mitropolita Save Ivanovića Njegoša. U njemu se čuvaju mošti Sv. Petra Cetinjskog, najveće svetovne ličnosti u istoriji Crne Gore.Nakon proglašenja nezavisnostiCrne Gore (1878.g. na Berlinskom kongresu)uspostavljeni su diplomatski odnosi sa većinom evropskih država pa su setada izgradile brojne ambasade u različitim arhitektonskim stilovima što i današnjem Cetinju daje specifičan izgled. Brojne ambasade izgrađene su za vrijeme Nikole I,kao i prva bolnica, hotel, djevojački institut i dr. Najveći razvitak Cetinje je imalo u periodu od priznanja samostalnosti do I sv. rata, a izgubilo je na značaju kada je Titograd proglašen za glavni grad SR Crne Gore koja je tada bila u sastavuSFRJ.Da bi se Cetinju donekle vratio stari sjaj, akcenat je stavljen na razvoj sektora visokog obrazovanja i ono po čemu je Cetinje vjekovima poznato- umjetnost.Tako se naCetinju nalazi Fakultet likovnih umjetnosti, dramskih umjetnosti i Muzička akademija, Centralna narodna biblioteka „Đurđe Crnojević“,Kraljevsko crnogorsko narodno pozorište „Zetski dom“, Narodni muzej Crne Gore, Arhiv Crne Gore i druge republičke institucije.
Čuvena Biljarda, rezidencija Petra II Petrovića Njegoša, izgrađena je 1838.g. u neposrednoj blizini manastira i u stilu nekog zamka, sa visokom ogradom u kulama. Prvo se zvala nova kuća, ali je kasnije dobila naziv Biljarda po Njegoševom bilijaru koji je donesen iz Beča i smješten u najveću sobu. Prelijep pogled na cijelo Cetinje pruža se sa brda Orlov Krš na kome se nalazi mauzolej vladike Danila, osnivača dinastije Petrović-Njegoš. Mauzolej je izgrađen 1896. g. po ideji i skici princeze Jelene, a uz pomoć francuskog arhitekte Frusea i vajara Voutiera.
Mauzolej se nalazi na samoj ivici visoravni, a ispod kupole sa ćetiri stuba, nalazi se sarkofag od kamena. Na istočnom djelu groba nalazi se bronzani reljef kružnog oblika na kome je lik vladara. Jedan od simbola Cetinja je i crkva Ćipur koju je izgradio Ivan Crnojević 1886.g.u slavu Svete Bogorodice. Ostaci kralja Nikole, kraljice Milene i njhovih kćerki Ksenije i Vjere su prenešeni iz San Rema 1989.g. i sahranjeni u ovu crkvu. Ono što odražava kulturni značaj Cetinja je svakako i pozorište “Zetski dom”. Prva predstava koja je u njemu odigrana je djelo Nikole I Petrovića “Balkanska carica”, a premijerno je izvedena 1888.g. Zgrada pozorišta je uništena za vrijeme austijske okupacije, ali je rekonstuisano 1931.g.,poslije II sv.rata je još je više dobilo na značaju pa je bilo glavno pozorište u republici, a 90tih godina je opet rekonstuisano i tada je scena proširena. Vraćeno mu je i staro ime “Kraljevsko crnogorsko narodno pozorište”.
Cetinje je i danas glavno sjedište kulturne i istorijske baštine Crne Gore, sa brojnim spomenicima kulture i prirodnim ljepotama predstavlja veliki potencijal za razvoj turizma države. Do njega se može doći iz Budve za dvadesetak minuta, a isto toliko vremena potrebno je i iz Podgorice. Iz Kotora i primorja se do Cetinja može doći i preko Njeguša gdje se nalazi rodna kuća slavnog vladara Crne Gore Petra II Petrovića Njegoša.
